شكاياتي كه به خانه ملت مي روند
در اصل نود قانون اساسي آمده است كه:
«هرکس شکایتی از طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قوه قضائیه داشته باشد، می‌تواند شکایت خود را کتباً به مجلس شورای اسلامی عرضه کند. مجلس موظف است به این شکایات رسیدگی کند و پاسخ کافی دهد و در مواردی که شکایت به قوه مجریه یا قضائیه مربوط است رسیدگی و پاسخ کافی از آنها بخواهد و در مدت متناسب نتیجه را اعلام نماید و در موردی که مربوط به عموم باشد به اطلاع عامه برساند.»
در همين راستا در مجلس كميسيوني به نام "كميسيون اصل نود"تشكيل شده .
كمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی از 8 عضو ثابت تشکیل شده و دیگر نمایندگان مجلس می‌توانند به عنوان غیر ثابت به صورت موردی در جلسات این کمیسیون حضور یایند.
كار اين اعضا به اين صورت است كه:
1. امان دادن و کارآمدسازی مجلس و نمایندگان
2. بررسی طرزکار قوای مجریه و قضائیه و مجلس براساس برنامه‌های مدون سالانه و مصوب کمیسیون
3. رسیدگی به شکایت‌های مربوط به طرز کار مجلس، قوه مجریه و قوه قضائی
4. مطالبه پاسخ کافی از مجلس، قوه مجریه و قوه قضائیه
5. ارائه و اعلام نتیجه رسیدگی کمیسیون به اشخاص ذی‌نفع
6. اعلام نتیجه رسیدگی کمیسیون به عموم در مواردی که مربوطه به عموم باشد
7. ارائه و اعلام نتیجه رسیدگی‌کمیسیون به مجلس در موردگزارش‌های قرائت شده‌کمیسیونهای تخصصی ازتریبون مجلس‌حسب تقاضای‌آن کمیسیون
8. مکاتبه با قوای سه‌گانه، وزارتخانه‌ها، ادارات، بنیادها، نهادهای انقلابی، شرکتهای دولتی و مؤسساتی که به نحوی از انحاء به یکی از قوای یادشده مرتبط می‌باشند و نیز مراجعه به آنها
9. اعلام تخلف مسئولین دستگاه‌ها (در عدم پاسخگوئی به کمیسیون یا عدم پاسخ صحیح به آن یا عدم اجابت دعوتهای مربوطه) به مراجع صالحه قضائی جهت پیگیری و اعمال مجازات‌های قانونی
10. اعزام بازرس یا بازرسان جهت انجام تحقیق و بررسی شکایات
11. اعلام تخلف عملی دستگاه‌ها به مراجع صالحه قضائی برای رسیدگی خارج از نوبت
12. اقدام قانونی نسبت به گزارش نهایی تحقیق و تفحص‌ها
13. ارائه گزارشهایی که مربوط به عموم باشد به هیئت رئیسه مجلس و قرائت آن در جلسه علنی مجلس
14. تقاضای انجام بازرسی فوق‌العاده از سازمان بازرسی کل کشور
15. عضویت دو نفر از اعضاء کمیسیون در هیئت مرکزی نظارت بر امر انتخابات شوراهای اسلامی کشوری (به انتخاب مجلس شورای اسلامي

طبق ماده ۵ قانون نحوه اجرای اصل ۹۰، ماده ۵٫ کمیسیون صرفاً به شکایاتی که از روش و طرز کار مجلس یا قوای مجریه و قضائیه باشد رسیدگی می‌نماید.
البته باید به این نکته توجه داشت که اینکه برخی اشخاص تصور می‌کنند هر کسی می‌تواند هر شکایتی را به کمیسیون اصل ۹۰ ارائه دهد اینگونه نیست، فقط شکایاتی قابل طرح در این کمیسیون اصل ۹۰ است که مراحل ابتدایی شکایت را طی کرده باشد، به عبارتی باید شکایت شخص در جایی مطرح و در صورتی که مربوط به طرز کار قوای سه گانه باشد در این کمیسیون مطرح خواهد شد.
طبق گزارش مخبر سابق این کمیسیون، روزانه چندین پرونده در این کمیسیون بررسی می شود که تعداد کمی از آنها مربوط به کمیسیون اصل ۹۰ بوده و قابلیت رسیدگی دارد.
همچنین به لحاظ تشکیل شکلی پرونده شکایت کسانی که مایل به ارسال شکایات خود به کمیسیون اصل ۹۰ باشند می‌توانند از طریق آدرس پستی مجلس و یا با حضور در میدان بهارستان، دفتر مراجعات مردمی مجلس، شکایات خود را مطرح کنند.

فروزان نوری